https://www.haytap.org/tr/osmanli-devletinde-hayvan-haklarina-dair-en-eski-belge
Osmanlı Devleti’nde Hayvan Haklarına Dair En Eski Belge
Osmanlı Devleti’nde hayvan haklarına dair en eski belge ise III. Murat zamanına ait 17 Şubat 1587 tarihli Mühimme Defterinde bulunan hükümdür. Bu kararla özetle yük hayvanlarına fazla yük yükleyerek onların helak olmasına neden olan at hamallarının , semerleri eskimiş ve yıp-ranmış hâlde zayıf ve sakat hayvanlara taşıyabileceklerinden daha da fazla yük koymaması emredilmiştir. Bu fermana göre yük beygirlerine taşıyabileceklerinden fazla yük yüklenmemesi , sahiplerinden hayvanlarını iyi beslemeleri istenirken, hayvanlara tahammül edebilecekleri ağırlıktan fazlasını yüklemek de yasaklanmıştı.
Metnin Türkçe Tercümesi :
Sultan Üçüncü Murat'tan İstanbul Kadısı’na emirdir:
"Mutluluklarla dolu makamıma gelen şikâyetlerden hasta, yaralı, nalsız ve semerleri harabolmuş bazı beygirlerin yük taşımakta kullanıldıklarını ve üzerlerine aşırı yük vurulduğunu öğrendim. Taşıma işiyle uğraşanların beygirlerine bundan böyle hayvanın tahammülünün üzerinde yük koymaları, sakat ve zayıf beygirleri kullanmaları yasaktır. Hayvanlar gayet iyi beslenecek, sahipleri beygirin ardından değil önünden yürüyecek, dağılmalarına ve etrafa zarar vermelerine mâni olacaklardır. Sana vaziyeti anlattıktan sonra şöyle buyuruyorum:
Yukarıda söylediklerime her şekilde itaat edilmesini sağlayacak, emirlerime uymayanların isimlerini şerefli makamıma sunacaksın, ben de haklarından geleceğim! Buyruğumu kaydedecek, hammalların kethüdalarına emrimi duyuracak ve aksine davranmaktan kaçınacaksın...”
Kaynak : 111 Soruda Hayvan Hakları Kitabı ( 3. Baskıda yayınlanacak )
