https://www.haytap.org/tr/kz-timi-tlekillerinin-riskini-arttor
Kırmızı et tüketimi, tüm ölüm şekillerinin riskini arttırıyor
Kaynak: Reuters
* Aşırı et tüketenler daha erken ölüyor.
* Bu etki sigara kullanımına ve diğer perhizden bağımsız.
* Et üretimi için hayvan yetiştiriciliği çevreye zarar veriyor.
(Sağlık ve Bilim editörü, Maggie Fox)
WASHINGTON, Mart 23 (Reuters) -Pazartesi günü Amerikalı bilimadamlarının bildirdiğine göre, kırmızı ve işlenmiş eti daha fazla tüketen bireyler; kalp hastalığı ve kanser dahil, tüm sebeplere bağlı ölümlerde daha fazla risk taşıyor.
Ulusal Kanser Enstitüsü’nün çalışması, et yemenin esasında sağlığazararlı olup olmadığı konusundaki tartışmalı ve heyecanlandırıcı meseleye değinen en geniş çaplı araştırmalardan biri.Rashmi Sinha ve mesai arkadaşları, beslenme şekilleri ve diğer sağlık alışkanlıkları hakkındaki anketleri dolduran 50 ila 71 yaşlarındaki 500.000’den fazla kişinin sonuçlarını değerlendirdi.Taze meyve sebze tüketimi, sigara kullanımı, egzersiz, obezite gibi faktörler de etkili olsa da; aşırı et tüketenlerin takip eden 10 yıliçerisinde hayatını kaybetmesi, en az et tüketenlere göre, dahamuhtemel.Sinha ve arkadaşları ’Archives of Internal Medicine’ isimli yayın organına "Kırmızı ve işlenmiş et tüketimi; toplam ölüm oranında, kansere bağlı ölüm oranında ve kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölüm oranında makul bir artışla bağlantılı." şeklinde yazdı.Gönüllüleri 5 gruba ayırdılar. 1995 ve 2005 yılları arasında, 47.976 erkek ve 23.276 kadın hayatını kaybetti.En fazla kırmızı et tüketen grubun -erkekler ve kadınlarda- en az kırmızı et tüketen gruba kıyasla; kalp hastalığına bağlı olarak,kansere bağlı olarak ve toplamda daha fazla ölüm riski olduğu ortaya çıktı.Araştırmacılar, sadece daha az et tüketerek binlerce insanın ölümün engellenebileceğini belirtti.Sinha’nın ekibinin belirttiğine göre: "Kırmızı et tüketimlerini birinci grubun seviyesine indirselerdi erkeklerin 11% i, kadınların16% sının tüm nedenlere bağlı ölümü engellenebilirdi." ÇEVRE İÇİN YARARLIBirçok çalışma daha az et tüketenlerin bir çok açıdan daha sağlıklı olduğunu gösterdi, ve Sinha’nın ekibi etin kansere sebep olan birkaç kimyasalın yanı sıra, yağın da en sağlıksız şekillerini barındırdığınıbelirtti.Artık Amerika hükümeti; sebze, meyve ve tam tahıl ürünlerinidestekleyen "bitkisel temelli beslenme şekli"ni öneriyor.Güney Carolina Üniversitesinden beslenme ve ekonomi uzmanı BarryPopkin, çalışmanın olağandışı olarak eksiksiz ve dikkatli olduğunu söyledi.Daha az et tüketmenin başka faydaları da var ve hükümetler artık bunudesteklemeye başlamalı. Örneğin et üretimi için yapılan hayvancılık; atmosferi ısıtan sera gazı salınımına sebep oluyor ve aşırı miktarda temiz su tüketiyor, diye belirtti.Popkin bir telefon görüşmesinde; "Çiftlik hayvanlarının sebep olduğu emisyon değerlerine tekrar bakıp gözden geçirdiğimde oldukça şaşırmıştım.""Arabalardan daha fazla olmasını beklemiyordum."
Kanser uzmanları, çalışmanın bu konuda yapılan diğer çalışmalarının sonuçlarıyla uyuştuğunu belirtti.Avustralya Kanser Komisyonu Genel Müdürü Ian Olver "Bu geniş çaplı çalışma, Dünya Kanser Araştırma Fonu gibi grupların kırmızı ve işlenmiş etin aşırı tüketimi ve kansere bağlı ölüm riskindeki artışarasında bir ilişki gösteren tavsiyelerini desteklemek için daha fazlakanıt sağlamaktadır." diye belirtti.Et sanayi, kusurlu olduğunu gerekçe göstererek çalışmayı kınadı. Ama, Amerikan Et Enstitüsü yöneticisi James Hodges: "Et ürünleri sağlıklı ve dengeli bir perhizin bir parçası, ve araştırmalar gösteriyor ki; bir nevi tatmin ve tokluk hissi yaratmak yoluyla kilo kontrolüne yardımcı oluyorlar. Uygun vücut ağırlığı da genelde sağlığakatkıda bulunuyor." diye belirtti.Ceviri: Kemal Cenan
Haytap Deney Gercegi
